Informacje o systemie

• gromadzenia danych o źródłach i emisji zanieczyszczeń do powietrza na monitorowanym obszarze i modelowania emisji pochodzących z tych źródeł,
• określania poziomu stężeń zanieczyszczeń powietrza napływających do wybranego receptora,
• identyfikacji kierunku napływu zanieczyszczeń,
• modelowania stężeń zanieczyszczeń powietrza w sieci receptorów,
• weryfikacji modelowanych stężeń zanieczyszczeń powietrza na podstawie stężeń obserwowanych.

SINZaP2 regularnie pobiera 48 godzinną prognozę meteorologiczną i na tej podstawie modeluje przepływ mas powietrza nad kontrolowanym obszarem. Następnie, wykorzystując wiedzę o źródłach emisji na tym obszarze, modeluje emisję zanieczyszczeń do powietrza z tych źródeł. Na tej podstawie SINZaP2 wyznacza stężenia zanieczyszczeń powodowane przez źródła lokalne w ustalonej sieci receptorów. Jednocześnie, system pobiera informacje o stężeniach zanieczyszczeń obserwowanych na stacjach monitoringu jakości powietrza zlokalizowanych w obrębie monitorowanego obszaru oraz w jego otoczeniu.

Na podstawie danych z otoczenia SINZaP2 szacuje napływ zanieczyszczeń spoza monitorowanego obszaru. Sumując stężenia zanieczyszczeń ze źródeł lokalnych i ze źródeł odległych daje informacje o poziomie stężeń zanieczyszczeń w wybranych receptorach na kontrolowanym obszarze.

Bardzo ważnym zadaniem systemu SINZaP2 jest weryfikacja powiązania mierzonych stężeń z lokalnymi źródłami emisji. SINZaP2 wielokrotnie porównując modelowane i obserwowane stężenia zanieczyszczeń powietrza na stacjach pomiarowych jest w stanie ustalić, czy informacje jakie o źródłach emisji pozwalają na uzgodnienie wyników modelowania z obserwacjami, czy też jest konieczna modyfikacja danych o źródłach emisji.

Wykorzystując sprzężenie zwrotne pomiędzy stężeniami modelowanymi i emisjami lokalnymi pozwala na korektę danych o wielkości emisji.

SINZaP2 umożliwia:

• prognozowanie zmian stężeń zanieczyszczeń w powietrzu na skutek zmiany warunków atmosferycznych,
• identyfikację wybranych zanieczyszczeń na analizowanym obszarze.
• wskazanie źródeł emisji, które oddziaływały w danym czasie oraz określenie udziału emisji z poszczególnych grup źródeł emisji – przemysłowych, komunalnych, komunikacyjnych,
• scharakteryzowanie jakości powietrza na terenie gminy bez potrzeby budowy kolejnej stacji pomiarowej.

Przy dobrze rozpoznanych warunkach meteorologicznych SINZaP2 daje wysoką zgodność wyników modelowania i wartości rzeczywistych.

System opracowano dla województwa śląskiego. Generuje on prognozę jakości powietrza dla wszystkich jednostek samorządu terytorialnego województwa (wirtualny receptor zdefiniowany w każdej jednostce odpowiadający lokalizacji urzędu, np. urzędu gminy). Prognoza publikowana jest w formie graficznej z uwzględnieniem indeksu jakości powietrza stosowanego przez WIOŚ w Katowicach.

System SINZaP2 można wdrożyć w skali lokalnej i regionalnej także dla innych obszarów, wykorzystując zestaw danych statycznych i dynamicznych opisujących emisję i warunki meteorologiczne.

SINZaP2 stanowi narzędzie, które może być wykorzystane do wstępnej oceny jakości powietrza na terenach leżących z dala od rzeczywistych stacji monitoringowych. Wyniki modelowania dla wybranych receptorów mogą stanowić podstawę do wyznaczania kierunków

System SINZaP2 opracowany przez zespół IETU może być wykorzystany do wstępnej oceny jakości powietrza na terenach nie objętych siecią monitoringową, a zwłaszcza na obszarach gdzie problem stanowi niska emisja lub prowadzona jest działalność przemysłowa. Może dostarczać informacji o pogarszających się warunkach atmosferycznych, związanych z incydentami przekroczeń stężeń zanieczyszczeń w powietrzu. Wyniki uzyskane dla wirtualnej stacji mogą zostać wykorzystane w zarządzaniu jakością powietrza w gminie, powiecie czy województwie.

Z usług jakie oferuje SINZaP2 mogą korzystać różne podmioty, wśród których należy wymienić:

• jednostki administracji samorządowej – urzędy gmin, powiatów, urzędy marszałkowskie,
• Inspektoraty Ochrony Środowiska (16 jednostek wojewódzkich WIOŚ i jedna krajowa GIOŚ),
• Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska i jej agendy wojewódzkie (16 oddziałów RDOŚ),
• polskie i zagraniczne jednostki naukowe realizujące prace naukowo-badawcze, opracowujące innowacyjne technologie jak również prowadzące dydaktykę.

W przyszłości planowane jest także rozwijanie systemu w kierunku uruchomienia usług dostarczających informacji na urządzenia mobilne użytkowników oraz usprawnianie mechanizmów szacowania emisji z uwzględnieniem zmienności dobowej, zależności od warunków meteorologicznych i dni roboczych. Planowane jest także uwzględnienie napływu zanieczyszczeń spoza regionu, co wymaga jednak odpowiedniej współpracy z województwami ościennymi, a także współpracy międzynarodowej, ze względu na bezpośrednie sąsiedztwo województwa śląskiego z Republiką Czeską i Republiką Słowacką.

System Identyfikacji Napływu Zanieczyszczeń Powietrza SINZaP2 powstał w ramach projektu in2in (umowa z MNiSW nr POIG.02.03.00-00-033/10) realizowanego ze środków programu PO IG.